نکات مهندسی در طراحی وب سایت

نکات مهندسی در طراحی وب سایت

وب سایت  اززمانی که به دنیا آمده خیلی چیزها را عوض کرده‌است.‌ از آن جمله می‌توانبه تغییراتی که در سیستم‌های اطلاعاتی و معماری سیستم‌ها به‌وجود آمده،چگونگی طراحی سیستم‌ها و ارتباط آن‌ها با کاربران اشاره کرد. اگر بخواهیمدلیل این تغییرات را بررسی کنیم  می‌توانیم به تعداد کاربران و نیازهایگروهی آن‌ها نگاهی بیاندازیم که مشخص‌کننده پیچیدگی‌هایی خواهد بود کهنیازهای آن‌ها خواهد داشت.

مهندسی وب و مهندسی نرم‌افزار بسیار شبیه بههم است. هر دو اجزایی مانند آنالیز سیستم، طراحی مدل، استانداردها، مدلپروسه، آزمایش و طراحی معماری و... را دارند و به صورت کلی تنهاقابلیت‌های وب و اینترنتی هستند که این دو رشته را از هم متمایز می‌کند. 

یک برنامه تحت وب اغلب مشخصات برنامه های تحتویندوز را خواهد داشت. همچنین باید قابلیت‌هایی مانند پشتیبانی ازپروتکل‌های اینترنتی و استانداردهای تحت وب را داشته‌باشد. در این نوشته به تفاوت‌هایی که مهندسی وب را از نرم افزار متمایز می‌کند، اشاره شده‌است. برای این کار فقط کافی است مشخصات برنامه‌های تحت وب، نحوه طراحی وآزمایش و ارزیابی  آن را با مهندسی نرم افزار مقایسه کنیم.

برنامه‌های تحت وب

برنامه‌های تحت وب در همه کامپیوترها قابلاجرا هستند و نیازی نیست که برنامه‌ای روی دستگاه کلاینت نصب شود (البتهدر برخی از برنامه‌های پیچیده به نصب Active Xهای خاصی نیاز است).‌‌اینبرنامه‌ها برای استفاده گروه بزرگ‌تری از کاربران درست شده‌اند و در واقعدارای خصوصیاتی هستند که برنامه‌های دیگر غیر وبی اغلب آن‌ها را ندارند. از جمله خصوصیات این برنامه ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

-  برنامه‌های تحت وب اطلاعات را برای همه کاربران به اشتراک می‌گذارند.
- می‌توان با استفاده از آن برنامه ها اطلاعات را دانلود کرد.
- کاربران برنامه‌های تحت وب مشخص نیستند و گروه بزرگی از کاربران در سنین و شرایط مختلف از برنامه‌های تحت وب استفاده می‌کنند.
- برنامه‌های تحت وب برای گرفتن اطلاعات کاربران از فرم استفاده می‌کنند.
- برنامه‌های تحت وب معمولاً برنامه‌هایی هستند که به صورت سرویس‌دهنده عمل می‌کنند.
- این برنامه‌ها می‌توانند به صورت پورتال درآیند.
- از اطلاعات با گوناگونی بالا استفاده می‌کنند.

فاکتورهای کیفیت

فاکتورهایی که برای کیفیت  برنامه های تحت وبباید در نظر گرفت، در حقیقت تمامی فاکتورهایی است که باید در  QualityAssurance تمامی نرم افزارها رعایت شود؛ مانند Reliability ،Testability،Integrity و Maintainability  علاوه بر چندین فاکتور مهم که باید دربرنامه های تحت وب باشند مانند Usability ،Functionality وAccessibility که بسیار مهم هستند و فقدان هر یک از این فاکتورها مشکلاتیرا در برنامه تحت وب به وجود می‌آورند.

مدل تولید برنامه‌های تحت وب

تاکنون روش‌های متفاوتی برای طراحی سیستم‌های تحت وب به وجود آمده‌است، اما به نظر می‌رسد استفاده ترکیبی از چندین مدل زیر می‌تواند راه حل مناسبی باشد:

- مدل ‌ RAD  برای طراحی زیر سیستم‌ها و کامپوننت‌های برنامه‌ها
-مدل Prototype برای پیدا کردن نیازهای کاربران‌
- مدل Incremental برای ارتقاء نرم افزار
- مدل Spiral برای تولید نرم افزار

اگر چه برنامه‌های تحت وب با استفاده ازمدل‌های بالا می‌توانند طراحی شوند، اما مدل‌های دیگری نیز برای طراحیوجود دارد که از آن جمله می‌توان به مدل طراحی Content ،Navigation وطراحی  واسط کاربر اشاره کرد.  به صورت کلی می توان ایجاد برنامه های تحت وب را در سه مرحله انجام داد:

نخستین مرحله،‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌تهیه RDD (سرنام‌Requirement Definition and Description) است که روش تهیه آن در پرسش‌هایزیر نهفته است:

- دلیل نیاز به برنامه تحت وب چیست ؟
- کاربران برنامه چه کسانی هستند؟
- هدف تولید برنامه چیست ؟
- در برنامه چه اطلاعاتی و از کجا استفاده می‌شود و طریقه ارتباط این اطلاعات با برنامه چگونه است؟

مرحله دوم، تحلیل اطلاعات RDD است که متن SRS را کهنیازهای کاربران و سیستم را به صورت کامل مشخص کرده است به وجود می‌آورد.

مرحله سوم نیز فرآیند طراحی است که در دو مرحله به نام‌های طراحی Content و ساختار برنامه انجام می‌پذیرد.

آزمایش برنامه‌های تحت وب

اصولآزمایش برنامه‌های تحت وب بسیار شبیه به برنامه های غیر وب دیگر است، با این تفاوت که از آن جایی که گروه بزرگ‌تری از کاربران با برنامه‌های تحت وبکار می‌کنند و شما نمی‌توانید هیچ وقت کاربر خود را ببینید و او‌‌ را‌ درمورد چگونگی استفاده از سیستم راهنمایی کنید، باید در آزمایش اینسیستم‌ها دقت بیشتری شود. قسمت‌هایی که باید حتماً در آزمایش برنامه‌هایتحت وب بررسی شود، عبارتند از: متن صفحات یا Content، ارتباطات بین صفحات یا Navigationها، ‌صفحات وب و آزمایش زمان بارگذاری صفحات.    

نتیجه‌

در حقیقت، برنامه‌های تحت وب از آنجا که در وب و محیط برون سازمانی استفاده می‌شوند دارای پیچیدگی‌هایی هستند. این موضوع که استفاده از برنامه‌های تحت وبدر سال‌های اخیر بسیار زیاد بوده است و تقریباً تمامی شرکت‌هایی کهمی‌خواهند سرویسی را به مشتریان خود ارائه کنند از برنامه های تحت وب استفاده می‌کنند، لزوم استفاده از مهندسی وب را در ایجاد این برنامه ها بر ما آشکار می کند.

مهندسی وب یا اینترنت رشته‌ای جدید در صنعتکامپیوتر است که از حدود پنج سال پیش به صورت رشته‌ای حتی مجزا از مهندسینرم‌افزار درآمده و در دانشگاه‌های معتبر IT دریس می‌شود.