معرفی وب 3

3همین‌ که به خودمان آمدیم می‌بینیم که اینترنت نیز صاحب شمارهنگارش شده. نزدیک به سه سال پیش بود که مردی با نام Dale Dougherty از وب 2سخن گفت که بی درنگ عملی نیز شد. این ایده در آغاز چندان جدی نبود تااینکه در اواخر سال 2005 نخستین کنفرانس درباره وب 2 برگزار شد و روشنگردید که این استاندارد با خود انقلابی به همراه دارد.

وب 2 آمد تا هر کجا که به اشتراک گذاریداده‌ها لازم است به ما کمک کند و نتیجه آن را در بلاگ‌ها، دایرهالمعارف‌های اینترنتی و می‌بینیم کهWikipedia ، MySpace و YouTubeنمونه‌های عملی آنها هستند. از آنجا که این استاندارد جنبه‌های گوناگونیرا پوشش می‌دهد هنوز ارزش و سودمندی آن برای برخی روشن نیست. ما ناگزیریمکه تاریخچه وب را به دو بخش تقسیم کنیم: امروز که وب 2را داریم و دیروز کهاز وب 1استفاده می‌کردیم.

اما اکنون پرسش این است که وب 3 دیگر چیست؟

البته هنوز خیلی زود است که بخواهیم باقاطعیت درباره آن صحبت کنیم. حتی وب 2 هنوز از برخی جنبه‌ها در حال پیشرفتاست. اما هیچ شکی نیست که همین حالا نیز فناوری‌های تازه شبکه دردانشگاه‌ها، مراکز پژوهشی و شرکت‌های پیشرو در دست بررسی وپایه‌گذاری‌اند. اگر به وب لاگ‌ها سری بزنید می‌بینید که گفتگو بر سر نسلبعدی بسیار داغ است. برای بسیاری، وب 3 یعنی Semantic Web این عبارت راTim Berners- Lee یعنی همان کسی که سنگ بنای وب را گذاشت مطرح کرده.Semantic Web یا وب مفهومی جایی است که ماشین‌ها صفحات وب را همانگونه کهما می‌خوانیم می‌خوانند و موتورهای جستجو می‌توانند بهتر درون وب کاوشکرده و نتایج دقیق‌تری ارائه کنند. Nova Spivack یکی از مدیران شرکت RadarNetwroks می‌گوید: «وب 3 مجموعه‌ای از استانداردهاست که فضای وب را به یکبانک اطلاعاتی بزرگ تبدیل می‌کند».

وب 3 به زبان ساده
وب 3 چه شکلی خواهد داشت؟ کسی نمی‌داند اما امکانات زیر را باید محتمل بدانیم.

وب مفهومی
یک فضای وب است که کامپیوترهامی‌توانند در آن مانند ما صفحه‌های وب را بخوانند. کافی است از کامپیوتربخواهید برنامه شما را با چیزی مثلاً یک پزشک یا پرواز هواپیما تنظیم کند.

وب سه بعدی
فضایی است که می‌توانید بدون نیاز به حرکت از پشت کامپیوتر، درون آن قدم بزنید و ساختمان‌های آن را بازدید کنید.

وب رسانه‌ای
فضایی است که می‌توانید با یک فایل رسانه‌ایفایل‌های دیگر را جستجو کنید. برای نمونه تصویری از یکی از نقاشی‌های موردعلاقه خود را به کامپیوتر می‌دهید و او تصاویر و فیلم‌های مرتبط با آن راپیدا می‌کند.

وب فراگیر
یک فضای وب است که همه جا وجود دارد؛ روی کامپیوترشخصی، روی کامپیوتر جیبی، روی تلفن همراه و حتی روی لباس‌تان. حتی باارتباط پنجره‌های اتاق‌تان و دریافت وضعیت هوا، پنجره‌ها در زمان لازم بازو بسته می‌شوند.

وب مفهومی
وب مفهومی ایده تازه‌ای نیست. این ایده که در آنفضایی وجود داشته باشد تا کامپیوتر‌ها بتوانند متن‌ها را بهتر خوانده،بفهمند و پردازش کنند نخستین بار در سال 2001 در قالب یک مقاله در نشریهScientific American مطرح شد. این مقاله که Berners- Lee نیز در تالیف آننقش داشت دنیایی را شرح می‌داد که در آن، agent های نرم افزاری اعمالمربوط به وب را که معمولاً خود ما انجام می‌دهیم انجام می‌دادند. اینداستان با یک شخصیت مجازی با نام Lucy آغاز می‌شود که یک پزشک به مادرشگفته باید با یک پزشک متخصص مشورت کند. در داستان چنین آمده: در مطب دکتر،لوسی از طریق کامپیوتر خود به Semantic Web agnet خود فرمان داد و agentجزئیات مربوط به وضعیت مادر لوسی را از agent دکتر دریافت کرد. سپس باروشن شدن شیوه درمان، لیستی از 20 بیمارستان که توانایی چنین کاری داشتندبه دست آورد و روال‌های بیمه‌ای لازم برای آغاز درمان را با نزدیک‌تریندفتر و بهترین خدمات هماهنگ کرد. این شاید اغراق‌آمیز به نظر بیاید اماآینده مورد نظر Berners- Lee از وب همین است.

Semantic Web agnet لوسی می‌تواند بدوننیاز به کمک و راهنمایی او همه قرار ملاقات‌های مادرش را بررسی کرده وبهترین وقت‌ها را تعیین کند. Semantic Web agnet چیزی است که می‌تواندبرای تنظیم مرخصی و تعطیلات شما گرفته تا تحقیق درباره یک موضوعبرنامه‌ریزی شود. اما این کار چگونه انجام می‌گیرد؟ از نگاه Berners- Leeباید در استانداردهای وب بازنگری‌هایی انجام گرفته و همه meta- data هاییکه ما برای خواندن صفحات وب به کار می‌بریم را به شکل قابل فهم برای ماشینبه آن اضافه کنیم. اکنون شش سال پس از انتشار مقالهScientific American،meta- dataهای لازم همراه با Recourse Description و Web OntologyLanguage آماده شده و به سایت‌ها و ابزار اینترنتی نیز راه پیدا کرده‌اند.نتیجه این meta- data ها را می‌توانید برای نمونه در food site یاهوببینید. شرکت Radar Networks نیز گونه‌ای پورتال وب مفهومی را در دست ساختدارد. HP در حال کار روی یک رابط برنامه‌نویسی با نام Jena است.ساختارهای وب مفهومی در ابزار بانک اطلاعاتی Oracle  نیز دیده می‌شود.

David Lankers پروفسور علوم اطلاعات دردانشگاه سیراکیوز می‌گوید: «وب مفهومی چیز خوبی است اما استفاده از آنبسیار پیچیده و زمان‌گیر است».

یک وب مفهومی دیگر
هم اکنون پژوهشگران زیادی هر یک با دید شخصی خود درحال کار روی وب مفهومی هستند. این گروه به جای بازنگری در فرمت وب کهتغییر در همه سایت‌ها را ایجاب می‌کند در حال آماده کردن agent بهتریهستند که صفحات وب را بهتر بفهمند. یعنی آنها به دنبال ساد‌ه‌تر کردنساختار صفحه‌های وب نیستند بلکه agent های با هوشتری می‌سازند. BlueOrganizer محصول Adaptiv Blue یکی از نخستین نمونه‌هاست. مرورگر BlueOrganizer محصول Adaptiv Blue یکی از نخستین نمونه‌هاست.

شرکت‌های بی‌شماری همچون شرکت Claris asPersonal Web محصولاتی مانند Blue Organizerعرضه کرده‌اند که البته باrecommendation engine آمازون تفاوت چندانی ندارد که بسته به چگونگی کشت وگذار شما در اینترنت، موضوعات مورد علاقه شما را حدس زده و تازه‌ترینمحصولات را معرفی می‌کند. ما هنوز تا رسیدن به agent هایی که بتوانندخودشان فکر کنند راه درازی در پیش داریم. شاید نخستین چیزی که برای وبمفهومی نیاز داریم همانگونه که Berners- Lee معتقد است، metadata باشد.Pattic Maes یکی از کار کشته‌های Media Lab در دانشگاه MIT و پایه‌گذارگروه agent های نرم افزاری می‌گوید: «agent های خودکار بسیار با ارزشهستند اما واقعاً سخت است که بگوییم tag های درون صفحات وب بهترند یا tagهایی از سوی خود ماشین ساخته می‌شوند».

مفهوم و جستجو
وب مفهومی مانند وب 2.0 چیز مبهمی است. Spivack از RadarNetworks می‌گوید: «اگر بگوییم وب مفهومی با معانی سر و کار داردتعریف‌مان درست و روشن نیست». برخی مانند Spivak یا Berners- Lee  موافقندو گروهی دیگر مانند lskold از Adaptiv Blue راه حل را در روش‌های بر پایههوش مصنوعی جستجو می‌کنند. البته گروه دیگری نیز هستند که جستجو‌گرانمفهوم یا Semantic Searchers نام دارند.

موتورهای جستجوی مفهومی به جای عملیاتبازیابی خودکار اطلاعات، بیشتر روی مدل‌های جستجوی Google که ما نیز خیلیبا آنها خو گرفته‌ایم متمرکز شده‌اند. در این روش سعی می‌شود برای رسیدنبه جستجویی که به زبان طبیعی نزدیک‌تر باشد به چیزی فراتر از جستجوی صرفواژه‌ها بپردازیم. Jeff Bates یکی از پایه‌گذاران شرکت Slashdot که درپیشرفت وب 2 نقش قطعی داشته می‌گوید: «موتورهای جستجوی کنونی نمی‌توانندتفاوت میان Paris Hilton و Hilton in paris را درک کنند. تاکنونمیلیون‌ها دلار برای بهینه سازی شیوه‌های جستجو هزینه شده و این همان راهیاست که وب مفهومی به ما نشان می‌دهد».

اینگونه از پردازش زبان‌های طبیعی چند سالی است که در دستبررسی و تحقیق است و بتازگی راه خود را به صفحه‌های وب باز کرده. برخیمانند Power set و Text Digger  در قالب پروژه‌های دانشگاهی open sourceمانند Word Net بشدت در حال کار روی موتورهای جستجوی مفهومی‌اند. بایدیادآور شد که جستجو بر پایه زبان طبیعی در وب مفهومی مورد نظر Bemers- Leeنقشی بنیادین دارد. او به بستری می‌اندیشد که برنامه‌های گوناگون کهجستجوی مفهومی نیز یکی از آنهاست روی آن کار می‌کندمنبع :ماهنامه رایانه

مقالات مرتبط به طراحی سایت :

معرفی وب جهانی
 معرفی وب 3
وب سایت - معرفی وب 2 ونقش آن در فناوری
ابرفهرست ها، منابع دیگری برای معرفی سایت