RFID - پدیده ای نو در بانکداری الکترونیکی

با افزایش استفاده از اینترنت بر روی گوشی های موبایل ، روش های سنتی سرویس دهی به مشتریان مبدل به روش هایی شده است که به نحوی بتوانند از این سرویس بهره گیرند . بر اساس آمارهای موجود دامنه گسترش استفاده از ابزارهای موبایلی بالاتر از هر فناوری دیگری است واین مساله ، تجارت سیار را ب شکل انقلابی جهانی در آورده است که با همان سرعت وقع در کشورهای پیشرفته ، در کشور ای در حال توسعه نیز در حال رخ دادن است.طبق تحقیقات به عمل آمده در طی سالهای اخیر در سطح جهان ، تعداد کاربران اینترنت از طریق ابزار های سیار برای اولین بار از تعداد کاربران اینترنت از طریق رایانه های شخصی ( خطوط ارتباطی ثابت ) پیشی گرفته است. این مساله خود بیانگر پتانسیل قوی تجارت سیار است که میتواند در آینده نزدیک بیشترین سهم از بانکداری الکترونیکی رابه خود اختصاص دهد . بانکداری سیار به عنوان یکی از مهمترین حوزه های تجارت سیار دارد .بخش اعظمی از نقل و انتقالات پولی در شبکه تجارت سیار ، از طریق بانک ها وشبکه بانکداری سیار آن ها انجام میشود ،لذا بانکداری سیار از یک سو با مشتریان خود در ارتباط است واز سوی دیگر قادر است برای سایر بنگاه هایی که در حوزه

تجارت الکترونیکی

فعالند،خدمات مالی موثر تامین کند .عواملی که توجه بانک ها را به شدت به سمت استفاده هرچه بهینه تر از ابزارهای موبایل جلب کرده است :امکان بی نظیر خدمات موبایلی در کاهش هزینه های اریه خدمات بانکی وسرعت واامنیت بالای آنها میباشد همچنین به علت مشکلاتی از قبیل حمل کارت های پرداخت متعدد در کیف مشتریان ، نگهداری رسیدهای کاغذی گوناگون،نبود یک سیستم خودکار ثبت سفارش ، نبود مدیریت برروی سیستم های پرداخت و...تمایل زیادی برای ایجاد یک سیستم پرداخت الکترونیک یکپارچه ،که هزینه وریسک مراودات را به شدت کاهش دهد ،وجوددارد .به عنوان نمونه ،بررسی که در GERMAN BANKآلمان صورت گرفت نشان میدهد هزینه یک تبادل بانکی از طریق گیشه بانک به طور متوسط 2 دلار میباشد در حالی که ارایه همان خدمات از طریق شبکه بانکداری موبایل تنها 15 سنت هزینه در بر دارد. به همین منظور ایده استفاده از تلفن همراهبرای انجام تبادلات مالی در سال های اخیر همراه با رشد استفاده ازاین فناوری و همچنین با گسترش موج استفاده از تکنولوژی RFID(3)در زمینه های مختلف واستفاده از آن در ساخت کارت های CNTACT LESSمنظور استفاده در پرداخت های با حجم کم ،بانک ها را به فکر استفاده از این فناوری در ابزارهای موبایل انداخت تا به روش قدیمی حححمل کیف پول وچک های بانکی برای همیشه خاتمه دهند .این تفکر منجر به پیدایش نوع جدیدیاز فناوری RFID بنام NFC(4)که با گوشی با گوشی های موبایل سازگار هستند،گردید. از ترکیب این فناوری باسیم کارت موجود در گوشی موبایل واستفاده از الگوریتم رمز نگاری بر روی سیگنال های RFIDمیتوان به سطح بالایی از امنیت دست یافت.همچنین دیگر با محدودیت کارت های COTACT  LESSاز جمله شارژ مجددویا تهیه کارت جدید مواجه نبوده و با استفاده از سیم های CREDIT CARDدر گوشی موبایل میتوان بصورت ONLINE از حساب خود برداشت کرد .کشورهای بسیاری نظیر امریکا ،آلمان ،ترکیه ،کره جنوبی  و....در حال حاضر در حال بهره برداری واستفده از مزایای این سیستم میباشند .

NFC چیست؟
ارتباط میدان نزدیک یا NFC (near field communication)یک فناوری ارتباطی بی سیم با فرکانس بالا و دامنه کوتاه میباشد که انتقال داده بین دستگاه را تا فاصله ای در حدود 10سانتی متر با فرکانس MHZ13.56وبدون نیاز به تنظیمات کاربر ،امکان پذیر می نماید .برای اینکه دو دستگاه بتوانند ارتباط برقرارکنند کافی هست آنها را در نزدیکی یکدیگر قرارداده که در این حالت اینترفیس NFCموجود در دستگاهها به صورت خودکار تنظیمات مورد راانجام میدهد وارتباط بصورتpeer-to-peerبین دو دستگاه برقرار میگردد.
این فناوری مبتنی برRFIDبوده ونمونه ساده توسعه یافته ای از استانداردISO  14443که استانداردی برای سیگنالهای RFID وکارت های contact lessمیباشد ،است که در واقع ترکیبی از اینترفس کارتهای هوشمند وخواننده (raeder)در یک دستگاه تشکیل شده است .اینقناوری همانطور که قادر است با سایر دستگاههای NFCارتبط برقرار نملید این توانایی را نیز دارد که با خواننده های دیگر و کارتهای هوشمند منطبق با استاندارد ISO 14443ارتباط برقرار کند .بنابراین دارای قابلیت سازگاری بالایی هستند وبرای استفاده از آن میتوان از زیر ساخت های contact lessموجود برای سیستم های حمل ونقل و پرداخت استفاده کرد بنابراین هزینه راه اندازی ان بسیار پایین و به صرفه میباشد . نرخ تبادل اطلاعات آن به Kb/s424میرسد که همین امر قابلیت آن را برای پرداخت ها با حجم بالا بسیار مناسب ساخته است .اولین استاندارد مربوط به NFCدر سال 2003ایجاد گردید که در ابتدا تنها به منظور استفاده در ابزارهای مبایل طراحی شده بود ولی با گسترش استفاده از آن و بهینه بودن بطور کلی سه کار برد اولیه و اصلی برای NFC عبارتند از :

                                                          - تبادل اتوپرداخت های سیار با امنیت بالا 
-ارتباطات بصررت peer-to-peer
- دسترسیبه اطلاعات در حین حرکت
(به عنوان مثال دسترسی به اطلاعات موجود دریک
پوستر تبلیغاتی مجهز به این سیستم در هنگام عبور از کنار آن در خیبان و...)
مطالب ارایه شده در بالا گویای این مطالب است که این فناوری بسیار جدید بوده ودر حال حاضر در بیشتر کشورهای در حال توسعه بصورت pilotدر حال استفاده میباشد و تعداد بیشماری از شرکت های سازنده گوشی های موبایل نظیر Motorola،nokia،sony،philipsو..در حال فعالیت در زمینه این فناوری میباشند تا بتوانند از این طریق سهم بیشتری را در بازار رقابتی امروز از آن خود کنند .

تاریخچه NFC
در سال های اخیر بانکداری الکترونیک بسیار توسعه پیدا کرده است و اینترنت تبدیل به یکی از مهترینابزارهابرای تحققاین امر گشته است که افراد را قادر میسازد به راحتی از طریق آن کالایا خدمات مورد نظر خودرا سفارش و پرداخت های خودرا انجام دهند .باورود فناوری RFIDوگسترش دامنه فعالیت های آن و همچنین قابلیت ها و امنیت بالای آن ،به منظور ایجاد سهولت هرچه بیشتر برای کاربران وعدم وابستگی آن ها به کامپیوترهای شخصی از آن در صنعت بانکداری استفاده گردید تا کاربران بتوانند از طریق کارت های مجهز به این فناوری عملیات های پرداخت دریافت وجه خود راانجام دهند که این کارت ها خود به دو نوع تقسیم میشوند :کارت هایی که باید آن ها را درون دستگاه خواننده قراردادتا بتوان وجه را دریافت ویا پرداخت کرد مانند کارت های مورد استفاده در دستگاههای خود پرداز و پایانه های فروش (POS).نمونه دیگر این کارت ها،کارت های contact lessمیباشند که همانطور که از نام آن پیداست بدون نیاز به تماس فیزیکی با دستگاه وتنها با قراردادن کارت در نزدیکی دستگاه می توان عملیات انتقال اطلاعات ویا دریافت و پرداخت را انجام داد. این روش دارای مزایای بسیاری ازجمله افزایش سرعت عملیات ،امنیت بالاتر و...میباشد .پس از آن با ایجاد قابلیت انتقال وجه از طریق اینترنت وکامپیوترهای شخصی وسپس افزایش تمایل کاربران به استفاده از گوشی های همراه و ارایه خدمات اینترنت به کاربران سیار این امکان فراهم گردید که بتوان خدمات مربوط به انتقال وجه را از طریق گوشی هایا سایر ابزارهای موبایل به کاربران ارایه دادکه این کار در ابتدا از طریق سیستم پیام کوتاه انجام میگرفت ولی با ظهور فناوری RFIDوقابلیت های بالای آن صاحبان این صنعت رابه فکر انداخت تا بتوانند به نحوی از این فناوری جدید و کارآمد برای بهینه کردن عملیات های بانکی وارایه آنها از طریق گوشی های همراه استفاده کنند که همین امر منجر به ایجاد فناوریNFCگردید .بدین ترتیب کاربر میتواند براحتی با قراردادن گوشی همراه خود در نزدیکی دستگاه دریافت و پرداخت عملیات مورد نظر خود را انجام دهد که این خود منجر به افزایش امنیت در پرداخت نیز گردیده است بدین ترتیب که علاوه بر الگوریتم های رمز نگاری ارایه شده بر روی کارت های NFC،سیم کارت موجود در گوشی موبایل بهمراه PIN codeکاربر برای تعیین هویت کاربر وتایید عملیات پرداخت به کار گرفته شد . استاندارد NFC در سال2005 شرکت نوکیا اولین گوشی همراه مجهز به Tagهای RFID را به بازار ارایه کرد.

 RFIDتا NFC :
NFC مبتنی بر فناوری RFID بوده از قوانین مشابهی پیروی مینماید . RFIDفناوری است که به منظور توسعه سیستم های شناسایی خودکار توسعه پیدا کرده است .سیستم های RFID متشکل از دو المان اصلی میباشند ، حمل کننده سیگنال که به آن contact less tagبطور ساده تر Tagگفته میشود و یک دریافت کننده که به آن دستگاه خواندن ونوشتن (read-write-device)گفته میشود .قسمت حمل کننده سیگنال یا Tagبه کالا یا هر چیز دیگری که میخواهیم آن را شناسایی ویا اطلاعات آن را دریافت کنیم که معمولا شامل اطلاعاتی از قبیل شماره شناسایی ،قیمت کالا ویا تاریخ میباشد.دریافت کننده تنها این توانایی را دارد که این اطلاعات را از Tag دریافت نماید ودر صورت لزوم تغییراتی بر روی آن آعمال کند. در ابتدا از این فناوری برای کارهایی نظیر انبارداری وردیابی استفاده میشد که به دلیل گسترش استفاده از این فناوری و امکانات ومزایای بسیار زیاد آن بویژه در بحث امنیت سعی شد از این فناوری در موارد دیگر بویژه مواردی که نیاز به امنیت بالا دارند از قبیل فرآیندهای بانکداری استفاده گردد و با افزایش بحث پرداخت های الکترونیک وپس از آن پرداخت های سیار و کوچک بودن آین Tag ها ،سازندگان گوشی های موبایل و متخصصین در این امر را به فکر استفاده از این Tagها در گوشی های موبایل انداخت تااز این طریق هم به کاربران ارزش افزوده رایه دهند و هم امنیت مورد نیاز را برای این نوع پرداخت ها را فراهم نمایند . پیش از این این امکان برای کاربران فراهم گردیده بود تا از طریق گوشی های همراه خود وارسال SMS کارهای خرید وپرداخت خود را انجام دهند که تا حدودی از امنیت پایینی برخوردار بودند و امکان دستیابی افراد دیگر به پیام ارسالی وجودداشت که به منظور برطرف کردن این مشکل از SIMکارت و PIN codeبرای رمز نگاری پیام های ارسالی استفاده شد .NFC با استفاده از این روش رمز نگاری و همچنین الگوی رمز نگاری مجزا توانست سطح بالایی از امنیت را به کاربران ارایه دهد .همچنین این فناوری میتواند از زیر ساخت های بی سیم موجود استفاده کند که همین عدم نیاز به ساختار مجزا منجر به صرفه جویی در هزینه ها و افزایش تمایل به استفاده از این فناوری گردیده است .
روش پرداخت سیار با استفاده از NFC با استفاده از NFC میتوان بسیاری از فرایندهای بانکی از قبیل دریافت موجودی حساب ،پرداخت قبوض و...راتوسط تلفن همراه انجام داد.با توجه به اینکه بیشتر عملیات بانکی مربوط به پرداخت ها ودریافت های وجوه میباشد در این قسمت به روش های پرداخت سیار از طریق این فناوری میپردازیم .
در خصوص پرداخت های سیار یاMpayment تا کنون طرح های متعددی ارایه شده که هدف از آن هاایجاد یک بستر پرداخت مناسب ،امن،مقرون به صرفه و قابل گسترش با حداکثر بهره گیری از امکانات ارتباطی موجود ،اپراتورهای همراه وشبکه NGN میباشد .در پرداخت سیار بخشی اتراکنش به کمک یک ابزار همراه  (تلفن همراه ،PDAو...) و از طریق یک شبکه مخابراتی موبایل یا فناوری بی سیم انجام میگیرد .در حالت پرداخت از راه دور انتقال جزئیات پرداخت توسط یک مرور گر webیا HTMLوسیستم پیام رسانی SMSودر حالت پرداخت بی سیم راه نزدیک از طریق Bluetooth،Infrared،RFIDویا تراشه بدون سیم انجام میشود که فناوری NFC نیز در زمره این روش از پرداخت قرار میگیرد .

منبع : مجله فناوری اطلاعات شماره 42