نقش مدیریت زنجیره تأمین در تجارت الکترونیکی

درعصر حاضر تجارت الکترونیک فقط به معنای خرید و فروش اینترنتی نیست. بلکه به معنای تجارتی کارآمد در تمام سطوح کسب وکار است. که مدیریت زنجیره تامین را می توان ستون اصلی این نوع تجارت نامید. اثر بخشی زنجیره تامین به معنای داشتن محصولی سالم در محل و زمانی سالم است که بتوان درآمد را افزایش و هزینه را کاهش داد .امروزه رقابت از حالت شرکت های منحصر به فرد به صورت دامنه وسیع زنجیره تامین در آمده است. زنجیره تامین شبکه ای از تسهیلات برای شبکه ای ازشرکت هایی است که می خواهند در زمینه های مختلف به مشارکت با یکدیگر بپردازند.

درعصر حاضر تجارت الکترونیک فقط به معنای خرید و فروش اینترنتی نیست. بلکه به معنای تجارتی کارآمد در تمام سطوح کسب وکار است. که مدیریت زنجیره تامین را می توان ستون اصلی این نوع تجارت نامید. اثر بخشی زنجیره تامین به معنای داشتن محصولی سالم در محل و زمانی سالم است که بتوان درآمد را افزایش و هزینه را کاهش داد .امروزه رقابت از حالت شرکت های منحصر به فرد به صورت دامنه وسیع زنجیره تامین در آمده است. زنجیره تامین شبکه ای از تسهیلات برای شبکه ای ازشرکت هایی است که می خواهند در زمینه های مختلف به مشارکت با یکدیگر بپردازند. در گذشته شرکت های مختلف بر روی زمینه های مختلفی تمرکز می کردند که تاریخچه آن در زیر آمده است:1) قبل از دهه 70 –  هزینه ساخت2) دهه 70 –  بهبود کیفیت3) دهه 80 –  زمان تحویل دهی محصول4) دهه 90 –  خدمات  5) بعد از دهه 90 – سازش محیطی6) امروزه –  تمام سطوح که با زنجیره تامین محقق میگردددر عصرارتباطات امروزمی توان به وسیله کسب و کارالکترونیکی به تغییر شکل شرکت های امروزی کمک کرد. کسب وکارالکترونیکی د واقع ابزاری اطلاعاتی برای بهینه کردن مدیریت کسب و کار و فرآیند های عملیاتی است که با کمک مدیریت زنجیره تامین این ابزار فراهم می شود.  زنجیره تامین و مدیریت آن: زنجیره تامین به فرآیند تهیه کالاوخدمات برای مشتری گویند. مدیریت زنجیره تامین تامین کننده عوامل مورد نیاز برای انجام آن است که می تواند باعث کاهش هزینه ها وکاهش سود دهی شود و ظهور آنرا می توان به پیشرفت فناوری نسبت داد.در واقع مدیریت زنجیره تامین فرآیندی است که متغیر بوده و باید آنرا با توجه به هزینه ها به طور مستمر کنترل کرد و بهبود داد.ازاصول پایه ای مدیریت زنجیره تامین می توان به رضایت مشتری و کاهش هزینه و مدیریت موجودی انبار و انتقال صحیح اطلاعات وارسال به موقع آن اشاره کرد که ابزار توانمند اینترنت و وب تاثیر بسزایی دربرپایی این اصول دارند . در این مدیریت اطلاعات نا درست می تواند روند اجرایی آنرا با مشکل مواجه کند . این اصول به ما می گوید که یکی از واحد های اصلی در ساختار سازمانی مدیریت زنجیره تامین بخش اطلاعات و سیستم های آن خواهد بود که وظیفه آن هم طراحی و نگهداری نظام اطلاعاتی و هم طراحی و نگهداری و بهبود سیستم ها و فرآیندهای آن است.همچنین این اصول به مانشان می دهدکه حتی اگر همه فعالیت های خریدوفروش ازطریق اینترنت انجام شود(یعنی تجارت الکترونیکی شرکت به شرکت) باز شرکت هاباید محصولات خود را تولید و انبارداری و ارسال کنند و این باعث ادغام هر چه بیشتر دنیای زنجیره تامین و دنیای تجارت الکترونیکی شده است. به طور کلی با توجه به مطالب فوق می توان گفت مدیریت زنجیره تامین فرآیندی چترگونه است که در زیر آن محصولات تولید و به مشتریان تحویل داده می شوند. برای رسیدن به سود ماکسیمم و رضایت مندی مشتری در مدیریت زنجیره تامین باید سه عامل زیر را در نظر گرفت:1) آشنایی دقیق با مشتریان و نیاز های آن ها2) آشنایی دقیق با مدیریت زنجیره تامین3) حذف عدم تناسب های فعلی بین نیاز مشتری و توانمندی های سازمانو این سه عامل نشان می دهند که برای موفقیت دراجرای مدیریت زنجیره تامین بایدهمکاری نزدیکی بین شرکت و مشتری وسازنده ها بر قرار شود که برای تحقق این امرمی توان ازفناوری اطلاعات و مبحث تجارت الکترونیک کمک گرفت.

تدارکات الکترونیکی: در مراحل اولیه جنبش زنجیره تامین, به تهیه مواد اولیه چندان توجهی نمی شد.اما با ورود به دنیای مبتنی بر وب, تهیه مواد اولیه اهمیت خاص خود را یافته است. امروزه به راحتی با استفاده از رایانه می توان به تمامی منابع کالای مورد نظر دسترسی داشت و بدون خروج از اتاق کار وارد مبادلات اینترنتی شد.کارشناسان بر این امر معتقد هستند که صنعت تدارکات از نظر فنآوری الکترونیکی عقب مانده و اکنون باید در جهت کسب فناوری حرکت کند. چرا که با کمک آن می تواند ارسال کالا ها را به صورت الکترونیکی, یکپارچه کرده و به مشتری کمک نماید تا از میزان موجودی کالا در انبار ها مطلع گشته و جنبه های با ارزش حمل و نقل را به کار گیرند یا با یکپارچه کردن ارسال کالا ها, در هزینه ها صرفه جویی نمایند. اما بسیاری از دست اندرکاران تدارکات در پذیرفتن فناوری با مشکلاتی نظیر فقدان اعتبار سرمایه گذاری و دشواری جذب متخصصان ممتاز فناوری اطلاعات  برای اجرای خدمات مواجه بوده و بسیاری از شرکت های باربری و دیگر مشتریان از فناوری کافی جهت بهره گیری از خدمات وب برخوردار نیستند. روند تحولات تدارکات الکترونیکی: یکی از ضروریات شناخت هر پدیده ای آشنایی با روند تحولات آن می باشد. در لجستیک یا تدارکات الکترونیکی نیز تحولات زیادی صورت گرفته که خلاصه آن ها به شرح زیر است:- دهه 1970: در این دهه, نحوه اداره لجستیک به صورت وظیفه ای بوده و تمرکز عمده روی حمل و نقل و ذخیره سازی قرار داده شده بود. در این دهه شاخص اصلی ارزیابی موفقیت روی هزینه متمرکز بوده است.- دهه 1980: در این دهه اطلاعات محوری حاکم شده و اطلاعات مشتریان و گرد آوری اطلاعات آنان مهم می شود. شاخص اصلی در این دهه برای ارزیابی نیز, سرعت عمل در پاسخگویی به نیاز ها و خواسته های مشتریان بوده است. - دهه 1990: دراین دهه, انسجام و هماهنگی بین فعالیت های گسترده داخلی و خارجی مسئله روزسیستم های تامین می شود و شاخص اصلی ارزیابی کارآمدی مدیریت می گردد. - دهه 2000: جهانی سازی محور فعالیت مدیریت زنجیره تامین قرار گرفته و شاخص اصلی برای ارزیابی آن میزان ریسک احتمالی می شود.  تجارت الکترونیک: تجارت الکترونیکی طی سالیان اخیر با استقبال گسترده جوامع بشری روبرو شده است . امروزه کمتر شخصی را می توان یافت که واژه فوق برای او بیگانه باشد. نشریات ، رادیو و تلویزیون بصورت روزانه موضوعاتی در رابطه با تجارت الکترونیکی را منتشر و افراد و کارشناسان از زوایای متفاوت به بررسی مقوله فوق می پردازند.شرکت و موسسات ارائه دهنده کالا و یا خدمات همگام با سیر تحولات جهاتی در زمینه تجارت الکترونیکی در تلاش برای تغییر ساختار منطقی و فیزیکی سازمان خود در این زمینه می باشند. تجارت قبل از بررسی " تجارت الکترونیکی "، لازم است در ابتدا یک تصویر ذهنی مناسب از تجارت سنتی را ارائه نمائیم . در صورت شناخت " تجارت " ، با " تجارت الکترونیکی " نیز آشنا خواهیم شد. برای واژه "تجارت" در اکثر واژه نامه ها تعاریف زیر ارائه شده است : مبادلات اجتماعی : تبادل ایده ها ، عقاید و تمایلات ( خواسته ها ) مبادله یا خرید و فروش کالا در مقیاس بالا که شامل ترابری از نقطه به نقطه دیگر است. در ادامه تعریف دوم ارائه شده برای "تجارت " را بعنوان محور بحث انتخاب و بر روی آن متمرکز خواهیم شد. تجارت در ساده ترین نگاه ، مبادله کالا و خدمات بمنظور کسب درآمد ( پول ) است . زندگی انسان مملو از فرآیندهای تجاری بوده و تجارت با میلیونها شکل متفاوت در زندگی بشریت نمود پیدا کرده است . زمانیکه کالای مورد نظر خود را از یک فروشگاه تامین و خریداری می نمائید ، در تجارت شریک و در فرآیندهای آن درگیر شده اید.در صورتیکه در شرکتی مشغول بکار هستید که کالائی را تولید می نماید ، درگیر یکی دیگر از زنجیره های تجارت شده اید. تمام جلوه های تجارت با هر رویکرد و سیاستی دارای خصایص زیر می باشند : خریداران . افرادیکه با استفاده از پول خود قصد خرید یک کالا و یا خدمات را دارند. فروشندگان . افرادیکه کالا و خدمات مورد نیاز خریداران را ارائه می دهند. فروشندگان به دو گروه عمده تقسیم می گردند : خرده فروشان ، که کالا و یا خدماتی را مستقیما" در اختیار متقاضیان قرار داده و عمده فروشان و عوامل فروش ، که کالا و خدمات خود را در اختیار خرده فروشان و سایر موسسات تجاری می نمایند. تولیدکنندگان . افرادیکه کالا و یا خدماتی را ایجاد تا فروشندگان آنها را در اختیار خریداران قرار دهند. یک تولید کننده با توجه به ماهیت کار خود همواره یک فروشنده نیز خواهد بود. تولیدکنندگان کالای تولیدی خود را به عمده فروشان ، خرده فروشان و یا مستقیما" به مصرف کننده گان می فروشند. همانگونه که مشاهده می گردد ، "تجارت " از زاویه فوق دارای مفاهیم ساده ای است . تجارت از خرید یک محصول ساده نظیر " بستنی " تا موارد پیچیده ای نظیر اجاره ماهواره را شامل می گردد. تمام جلوه های تجارت از ساده ترین سطح تا پیچیده ترین حالت آن ، بر مقولاتی همچون : خریداران ، فروشندگان و تولیدکنندگان متمرکز خواهد بود.عناصر ذیل تمام المان های ذیربط در یک فعالیت تجاری معمولی را تشریح می نماید. در این حالت ، فعالیت شامل فروش برخی محصولات توسط یک خرده فروش به مصرف کننده است : * در صورت تمایل فروش محصول و یا محصولاتی به یک مصرف کننده ، مسئله اساسی داشتن کالا و یا خدماتی خاص برای عرضه است . کالا می تواند هر چیزی را شامل گردد. .فروشنده ، ممکن است کالای خود را مستقیما" از تولید کننده و یا از طریق یک عامل فروش تهیه کرده باشد. در برخی حالات ممکن است فروشنده ، خود کالائی را تولید و به فروش می رساند. * فروشنده برای فروش کالا و یا خدمات می بایست " مکانی مناسب " را در اختیار داشته باشد. مکان مورد نظر می تواند در برخی حالات بسیار موقتی باشد. مثلا" یک شماره تلفن خود بمنزله یک مکان است . در چنین مواردی متقاضی کالا و یا خدمات با تماس تلفنی با فروشنده قادر به ثبت سفارش و دریافت کالای مورد نظر خود خواهد بود. برای اکثر کالاهای فیزیکی می بایست مکان ارائه کالا ، یک مغازه و یا فروشگاه باشد. * برای فروش کالا و یا خدمات ، فروشندگان می بایست از راهکارهایی برای جذب افراد به مکان خود استفاده نمایند. فرآیند فوق " مارکتینگ " نامیده می شود. در صورتیکه افراد از محل و مکان ارائه یک کالا و خدمات آگاهی نداشته باشند ، امکان فروش هیچگونه کالایی وجود نخواهد داشت . انتخاب محل ارائه کالا در یک مرکز تجاری شلوغ ، یکی از روش های افزایش تردد به مکان ارائه کالا است. ارسال پستی کاتولوگ ها ی مربوط به محصولات ، یکی دیگر از روش های معرفی مکان ارائه یک کالا و یا خدمات است . استفاده از شیوه های متفاوت تبلیغاتی، راهکاری دیگر در معرفی مکان ارائه کالا است . * فروشنده نیازمند روشی برای دریافت سفارشات است . استفاده از تلفن و نامه ، نمونه هائی از روش های دریافت سفارش متقاضیان می باشد. حضور فیزیکی در مکان ارائه یک کالا و یا خدمات از دیگر روش های سنتی برای ثبت سفارش کالا است . پس از ثبت سفارش ، فرآیندهای لازم توسط پرسنل شاغل در شرکت و یا موسسه ارائه دهنده کالا و یا خدمات انجام خواهد گرفت . * فروشنده نیازمند روشی برای دریافت پول است . استفاده از چک ، کارت اعتباری و یا پول نقد روش های موجود در این زمینه می باشند. در برخی از فعالیت های تجاری از فروشنده تا زمان توزیع کالا پولی دریافت نمی گردد. * فروشنده نیازمند استفاده از روشی برای عرضه و توزیع کالا و یا خدمات می باشد. در برخی از سیستم ها بمحض انتخاب کالا توسط مشتری و پرداخت وجه آن ، عملیات توزیع کالا بصورت اتوماتیک انجام خواهد شد. در سیستم های ثبت سفارش مبتنی بر نامه ، کالای خریداری شده پس از بسته بندی به مقصد مشتری ارسال خواهد شد. در مواردیکه حجم کالا زیاد نباشد از مبادلات پستی بمنظور ارسال کالا استفاده شده و در مواردیکه حجم کالا زیاد باشد از کامیون ، قطار و یا کشتی برای ارسال و توزیع کالا استفاده می گردد. * در برخی موارد ، خریداران یک کالا تمایل و علاقه ای نسبت به آن چیزی که خریداری نموده اند نداشته و قصد برگشت آن را دارند. فروشندگان کالا و یا خدمات می بایست از روش هایی برای قبول موارد "برگشت از فروش " استفاده نمایند.* در برخی موارد ممکن است کالایی در زمان توزیع آسیب دیده باشد. فروشندگان می بایست از روش های برای تضمین گارانتی استفاده نمایند. * برخی از کالاهای ارائه شده به مشتریان دارای پیچیدگی های خاص خود بوده و نیازمند استفاده از خدمات پس از فروش و یا حمایت فنی می باشند. در چنین مواردی وجود بخش هائی در شرکت و یا موسسه ارائه دهنده کالا و یا خدمات الزامی خواهد بود. کامپیوتر یکی از نمونه کالاهائی است که نیازمند خدمات پس از فروش و حمایت فنی از دیدگاه مشتریان (خریداران ) خواهد بود. تمام عناصر اشاره شده را می توان در یک شرکت تجاری سنتی مشاهده کرد. فعالیت های تجاری شرکت های فوق می تواند شامل مقوله های متفاوتی باشد. در تجارت الکترونیکی تمام عناصر اشاره شده ، حضوری مشهود با تغییرات خاصی دارند. به منظور مدیریت و اجرای تجارت الکترونیکی به عناصر زیر نیاز خواهد بود : یک محصول محلی برای فروش کالا. در تجارت الکترونیکی یک وب سایت بمنزله مکان ارائه کالا و یا خدمات خواهد بود. استفاده از روش و یا روش هائی برای مراجعه به سایت استفاده از روشی برای ثبت سفارش .( اغلب بصورت فرم ها ئی در نظر گرفته می شود) استفاده از روشی برای دریافت پول . (کارت اعتباری از نمونه های متداول است) استفاده از روشی برای توزیع کالا استفاده از روشی برای موارد برگشت داده شده توسط خریداران استفاده از روشی برای موارد مربوط به گارانتی استفاده از روشی برای ارائه خدمات پس از فروش ( پست الکترونیکی ، ارائه پایگاه های اطلاع رسانی و...) چرا تبلیغات زیاد ؟ پیرامون تجارت الکترونیکی تبلیغات زیاد و گاها" بی رویه ای انجام می گیرد. علت تبلیغات زیاد در رابطه با تجارت الکترونیکی را می توان با استناد به برخی از آمارها و ارقام موجود متوجه شد:  * تا سال 2001 میلادی بالغ بر 17 میلیارد دلار در سطح خرده فروشی مبادلات تجاری صورت گرفته است .  * تعداد استفاده کنندگان از تجارت الکترونیکی از رقم 1.3 میلیون نفر در سال 1996 به 8 میلیون نفر در سال 2001 رسیده است .  * 70 درصد کاربران و استفاده کنندگان از کامپیوتر در منزل به اینترنت متصل و این گروه 60 درصد خرید از طریق اینترنت را انجام داده اند. بر اساس آمارهای موجود ، گروه کالاهای زیر دارای بیشترین میزان فروش تجارت الکترونیکی را بخود اختصاص داده اند :محصولات کامپیوتری ( نرم افزار ، سخت افزار ) کتاب, خدمات مالی, سرگرمی ها, موزیک, الکترونیک های خانگی, پوشاک, هدایا و گل خدمات مسافرتی, اسباب بازی, بلیط فروشی, اطلاعات بررسی شرکت Dell, امروزه شرکت های کوچک و بزرگ با حرکات سراسیمه و شتابان بسرعت بسمت استفاده از محیط جدید ( اینترنت ) برای ارائه کالا و یا خدمات می باشند. علت این همه تعجیل و بنوعی شیدایی در چیست ؟ شرکت Dell یکی از موفقترین شرکت های موجود در زمینه تجارت الکترونیکی است . بدین منظور شایسته است در این بخش به بررسی وضعیت شرکت فوق در زمینه تجارت الکترونیکی پرداخته و از این رهگذر از تجارب موجود استفاده کرد. Dell یکی از صدها شرکتی است که کامپیوترهای شخصی تولیدی خود را در اختیار مشتریان حقیقی و یا حقوقی قرار می دهد. فعالیت اقتصادی Dell با درج آگهی در پشت جلد مجلات کامپیوتری و فروش کامپیوتر از طریق تلفن ، آغاز گردید. امروزه حضور شرکت Dell در عرصه تجارت الکترونیکی بسرعت متداول و عمومی شده است .شرکت فوق ، قادر به ارائه کالاهای بیشماری از طریق وب شده است . بر اساس آمارهای موجود ، فروش روزانه Dell ، چهارده میلیون دلار بوده و تقریبا" 25 درصد فروش این شرکت از طریق وب انجام می گیرد. شرکت Dell قبل از استفاده از تجارت الکترونیکی ، اکثر سفارشات خود را از طریق تلفن اخذ و با استفاده از پست آنها را برای خریداران خود ، ارسال می کرد. با توجه به فروش 25 درصدی شرکت فوق از طریق وب می توان به جایگاه و اهمیت موضوع تجارت الکترونیکی بیش از گذشته واقف گردید. در این راستا می توان به موارد زیر اشاره کرد:1) در صورتیکه شرکت Dell توانسته باشد، میزان فروش از طریق تلفن را 25 درصد کاهش و 25 درصد به میزان فروش خود از طریق وب  بیفزاید ، دلیل روشن و قاطعی برای وجود مزایای تجارت الکترونیکی وجود ندارد؟ Dell صرفا" کامپیوتر عرضه می نماید. در صورتیکه مدیریت فروش از طریق وب هزینه های کمتری را به یک سازمان تحمیل نماید و یا افرادیکه از طریق وب کالای خود را  خریداری می نمایند ، اقدام به خرید تجهیزات کمکی دیگری نمایند و یا اگر هزینه های عملیات فروش از طریق وب بمراتب کمترشده و یا اگر ارائه کالا بر روی وب باعث افزایش خریداران و حجم عملیات فروش گردد ، استفاده از تجارت الکترونیکی برای شرکت Dell مقرون بصرفه و توام با افزایش بهره وری بوده است . 2) در صورتیکه شرکت Dell ، در فرآیند فروش کالا از طریق وب ، فروش سنتی و مبتنی بر تلفن خود را از دست ندهد ، چه اتفاقی می افتد؟این موضوع می تواند صحت داشته باشد ، این موضوع به تمایل عده ای برای خرید کالا از طریق وب بستگی خواهد داشت . گرایش بسمت خرید از طریق اینترنت بصورت یک نیاز مطرح شده است و از این بابت نگرانی چندانی وجود نخواهد داشت. 3) در رابطه با فروش عقیده ای وجود دارد که : زمانیکه یک مشتری کار خود را با یک فروشنده آغاز می نماید ، نگهداری آن مشتری برای فروشنده بمراتب راحت تر از جذب مشتریان جدید است . بنابراین در صورتیکه تصمیم به ایجاد یک وب سایت زودتر اتحاذ گردد ، نسبت به سایر فروشندگان که بعدا" تصمیم فوق را اتخاذ خواهند کرد ،پیشقدم خواهید بود. شرکت Dell سایت خود را خیلی زود طراحی و پیاده سازی نموده و از این طریق از سایر رقبای خود پیشی گرفته است . عوامل سه گانه فوق ، دلایل عمده بسمت استفاده از تجارت الکترونیکی است . دلایل زیر برتری های تجارت الکترونیکی را بر تجارت سنتی نشان می دهد : 1) کاهش هزینه ها . در صورتیکه سایت تجارت الکترونیکی بخوبی پیاده سازی گردد ، هزینه های مربوط به ثبت سفارش قبل از ارائه کالا و هزینه های خدمات پس از فروش بعد از ارائه کالا کاهش می یابد.  2) خرید بیشتر در هر تراکنش . سایت آمازون ویژگی را ارائه می دهد که در فروشگاههای معمولی نظیر آن وجود ندارد. زمانیکه مشخصات یک کتاب را مطالعه می نمائید ، می توان بخشی با نام " افرادیکه کتاب فوق را سفارش داده اند ، چه چیزهای دیگری را خریداری نموده اند " ، را نیز مشاهده نمود. بدین ترتیب امکان مشاهده سایر کتب مرتبط که سایرین خرید نموده اند ، فراهم می گردد.بنابراین امکان خرید کتب بیشتر توسط مراجعه کنندگان به سایت نسبت به یک کتابفروشی معمولی بوجود خواهد آمد.  3) در صورتیکه وب سایت بگونه ای طراحی شده باشد که با سایر مراحل مربوط به تجارت درگیر شده باشد ، امکان اخذ اطلاعات بیشتری در رابطه با وضعیت کالای خریداری شده برای مشتریان وجود خواهد داشت . مثلا" در صورتیکه شرکت Dell  وضعیت هر کامپیوتر را از مرحله تولید تا عرضه ، ثبت نماید ، مشتریان در هر لحظه قادر به مشاهده آخرین وضعیت سفارش خود خواهند بود. با استفاده از تجارت الکترونیکی افراد قادر به انتخاب کالای خود با روش های متفاوتی خواهند بود. وب سایت های  موجود در این زمینه امکانات زیر را ارائه خواهند داد : - امکان ثبت یک سفارش طی چند روز - امکان پیکربندی محصول و مشاهده قیمت های واقعی - امکان ایجاد آسان سفارش های اختصاصی پیچیده - امکان مقایسه قیمت کالا بین چندین فروشنده - امکان جستجوی آسان برای کاتولوگ های مورد نیاز 4) کاتولوگ های بزرگتر . یک شرکت قادر به ایجاد یک کاتولوگ بر روی وب بوده که هرگز امکان ارسال آن از طریق پست وجود نخواهد داشت . مثلا" آمازون بیش از سه میلیون کتاب را بفروش می رساند ، اطلاعات مربوط به کتب فوق از طریق سایت آمازون ارائه ودر اختیار مراجعه کنندگان قرار می گیرد ، ارسال اطلاعات فوق از طریق پست ، بسیار مشکل و یا غیرممکن بنظر می آید. 5) بهبود ارتباط متقابل با مشتریان . با طراحی مناسب سایت و استفاده از ابزار های مربوطه ، امکان برقراری ارتباط متقابل با مشتریان با روش های مطمئن تر و بدون صرف هزینه ، فراهم می گردد. مثلا" مشتری پس از ثبت سفارش با دریافت یک نامه الکترونیکی از ثبت سفارش خود مطمئن شده و یا در صورت ارسال کالا برای مشتری ، می توان از طریق نامه الکترونیکی وی را مطلع نمود. همواره یک مشتری راضی و خوشحال تمایل به خرید مجدد از شرکت و یا موسسه ارائه دهنده کالا را خواهد داشت . در رابطه با تجارت الکترونیکی ذکر یک نکته دیگر ضروری بنظر می رسد . تجارت الکترونیکی به افراد و یا سازمانها و موسسات امکان ایجاد مدل های کاملا" جدید تجاری را خواهد داد. در شرکت های تجاری مبتنی بر ثبت سفارش پستی ، هزینه های زیادی صرف چاپ و ارسال کاتولوگ ها ، پاسخگوئی به تلفن ها و ردیابی سفارشات ، می گردد. در تجارت الکترونیکی ، هزینه توزیع کاتولوگ و ردیابی سفارشات بسمت صفر میل خواهد کرد. بدین ترتیب امکان عرضه کالا با قیمت ارزانتر فراهم خواهد شد. جنبه های دشوار و سخت تجارت الکترونیکی, مواردیکه از آنها بعنوان عملیات دشوار و سخت در رابطه با تجارت الکترونیکی یاد می شود ، عبارتند از :ترافیک موجود بر روی سایت, ترافیک مراجعات ثانویه بر روی سایت, تمایز خود با سایر رقبا, تمایل افراد به خرید کالا از سایت مراجعه به سایت یک موضوع و خرید از سایت موضوعی دیگر است . ارتباط و تعامل سایت تجارت الکترونیکی با سایر داده های موجود در سازمان امروزه بر روی اینترنت سایت های بیشماری وجود داشته و ایجاد یک سایت جدید تجارت الکترونیکی کار مشکلی نیست ولی جذب مخاطبین جهت مراجعه به سایت و خرید از آن ، مهمترین مسئله موجود در این زمینه است . مواردیکه از آنها بعنوان عملیات ساده در رابطه با تجارت الکترونیکی یاد می شود ، عبارتند از : ایجاد یک وب سایت اخذ سفارشات پذیرش پرداخت ایجاد یک سایت تجارت الکترونیکی در زمان ایجاد یک سایت تجارت الکترونیکی موارد زیر می بایست مورد توجه قرار گیرد:  1) تامین کنندگان . بدون وجود تامین کنندگان خوب امکان عرضه کالا وجود نخواهد داشت.  2) قیمت . یکی از مهمترین بخش های تجارت الکترونیکی ، عرضه کالا با قیمت مناسب است . امکان مقایسه قیمت یک کالا بسادگی برای مشتریان وجود داشته و همواره قیمت یک کالا با موارد مشابه که از طریق سایر فروشندگان ارائه می گردد ، مقایسه خواهد شد. 3) ارتباطات با مشتری . تجارت الکترونیکی مجموعه ای متنوع از روش های موجود جهت برقراری ارتباط با مشتری را ارائه می نماید. پست الکترونیکی ، پایگاه های دانش ، تالارهای مباحثه ، اتاق های گفتگو و ... نمونه هائی در این زمینه می باشند. مشتری همواره می بایست احساس نماید که در صورت بروز مشکل و یا درخواست اطلاعات بیشتر ، بدون پاسخ نخواهند ماند.  4) توزیع کالا ، خدمات پس از فروش و امکان برگشت از فروش از جمله مواردی است که در موفقیت یک سایت تجارت الکترونیک نقش بسزایی دارد. در زمان ایجاد یک سایت تجارت الکترونیکی ، قابلیت های زیر نیز می تواند عرضه و باعث موفقیت در امر تجارت الکترونیکی گردد: ارسال هدیه ( جایزه ), استفاده از برنامه های همبستگی, تخفیف های ویژه و ... . نرم افزار مربوط به تجارت الکترونیکی می بایست امکانات فوق را فراهم نماید ، درغیراینصورت انجام هر یک از موارد فوق با مشکل مواجه می گردد. پیاده سازی یک سایت تجارت الکترونیک: سه روش عمده برای پیاده سازی یک سایت تجارت الکترونیک وجود دارد :  1) Enterprise Computing . در روش فوق شرکت و یا موسسه مربوط اقدام به تهیه سخت افزار ، نرم افزار و کارشناسان ورزیده بمنظور ایجاد وب سایت تجارت الکترونیکی خود می نماید. آمازون و سایر شرکت های بزرگ از روش فوق استفاده می نمایند. انتخاب روش فوق مشروط به وجود عوامل زیر است : - شرکت مربوطه دارای ترافیک بسیار بالائی است ( چندین میلیون در هر ماه ) - شرکت مربوطه دارای یک بانک اطلاعاتی بزرگ بوده که شامل کاتولوگ های مربوط به محصولات است ( مخصوصا" اگر کاتولوگ ها بسرعت تغییر می یابند ). - شرکت مربوطه دارای یک چرخه فروش پیچیده بوده که مستلزم استفاده از فرم های اختصاصی ، جداول متفاوت قیمت و ... است. - شرکت مربوطه دارای سایر پردازش های تجاری بوده و قصد ارتباط و پیوستگی آنها با سایت تجارت الکترونیکی وجود دارد.  2) سرویس های میزبانی مجازی . فروشنده تجهیزات و نرم افزارهای مربوط را بعنوان یک بسته نرم افزاری اختصاصی عرضه می نماید. بخشی از بسته نرم افزاری شامل امنیت است . دستیابی به بانک اطلاعاتی نیز بخش دیگری از بسته نرم افزاری خواهد بود. با استفاده از پتانسیل های موجود در ادامه شرکت مربوطه می تواند با بخدمت گرفتن طراحان وب و پیاده کنندگان مربوطه اقدام به ایجاد و نگهداری سایت تجارت الکترونیکی خود نماید.  3) تجارت الکترونیکی ساده . اکثر سازمانها و شرکت ها از روش فوق برای پیاده سازی سایت تجارت الکترونیکی استفاده می نمایند.سیستم شامل مجموعه ای از فرم های ساده بوده که توسط متقاضی تکمیل می گردند. نرم افزار مربوطه در ادامه تمام صفحات وب ذیربط را تولید می نماید.وب سایت در تجارت الکترونیک از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. بعنوان مثال:دلیل اول – وجود وب سایت، اعتبار شما را افزایش می دهد.دلیل دوم – وب سایت باعث می شود شرکت شما در هر زمان و از هر مکان قابل دسترس باشد.دلیل سوم – وجود وب سایت سهولت ارجاع مشتریان جدید به شرکت شما را فراهم می کند.دلیل چهارم – وب سایت باعث افزایش ارزش تبلیغات شما می شود.دلیل پنجم – وب سایت به شما کمک می کند با مشتریان بالقوه در ارتباط باشید.دلیل ششم – وب سایت یک ابزار قوی فروش است. نقش مدیریت زنجیره تامین در تجارت الکترونیکی: با توجه به اینکه برای رسیدن به سود ماکسیمم و رضایت مندی مشتری در مدیریت زنجیره تامین باید با نیاز های کامل مشتری آشنا بود, زنجیره تامین می تواند بعنوان یک منبع اطلاعاتی برای ارائه نیاز های مشتریان و مردم مورد استفاده قرار گیرد. که همین امرخیلی می تواند به پیاده سازی یک کمپانی که می خواهد از صنعت تجارت استفاده کند, کمک کند. چون یکی از دلایل موفقیت چنین شرکتی می تواند در جذب مشتری باشد. چون تمایل مشتری به خرید کالایی است که به آن نیاز دارد.هم چنین با توجه به اینکه خرید در این صنعت اینترنتی است, پس کمپانی باید با یک سازمان ارائه دهنده پول الکترونیک ارتباط داشته باشد که نقل و انتقالات مالی را بوسیله آن سازمان انجام دهد. بعنوان مثال صحت کارت اعتباری مورد بررسی قرار می گیرد. پس زنجیره تامین می تواند در نقل و انتقالات مالی هم به این صنعت و کمپانی کمک کند. غیر از این کمپانی ها و شرکت های تجاری باید محصولات خود را تولید, انبار داری و ارسال کنند. اطلاعات کالا, بسته بندی محصولات و ... همه و همه عواملی است که زیر چترمدیریت زنجیره تامین قرار دارد و بسیار روی صنعت تجارت تاثیر می گذارد. از طرفی اعتبار مشتری هم گاها برای کمپانی مهم می شود.در ضمن زنجیره تامین می تواند بعنوان یک پایگاه اطلاعاتی مورد استفاده قرار گیرد. اطلاعاتی نظیر رقابت و بازارهای جهانی, شرکت های دیجیتال, دستیابی به بازار های جایگزین و ... .تجارت الکترونیک یک صنعت رو به رشد است و روز به روز بیشتر توسعه می یابد. بسیاری از معاملات امروزه از این طریق و بوسیله اینترنت انجام می شود. پس نمی توان این نوع تجارت را نادیده گرفت. در این راستا نمی توان حضور پر شتاب مدیریت زنجیره تامین را نادیده گرفت.مدیریت زنجیره تامین نقش به سزایی بر تجارت الکترونیک و پیشرفت آن دارد. چرا که زنجیره تامین مسئله ای پیچیده , برای شرکت های دارای زنجیره های توزیع کالا ها بوده و شرکت هایی که در امر توزیع کالا فعالند اگر به صورت الکترونیکی به داد وستد نپردازند عرصه رقابت را از دست خواهند داد