آموزش الکترونیکی

در عصر ارتباطات و اطلاعات، تمامی فرایندها و فعالیتهای بشر به سمت فعالیتهای الکترونیکی و مبتنی بر شبکه جهانی اینترنت و وب پیش می روند به طوری که واژگان جدیدی به دایره لغات تمامی ملل وارد شده است. واژگانی همانند:
e-commerce,e-business,e-training,e-education,e-learning بر اساس تعریف مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی آموزش الکترونیک به معنای ارائه مهارت با استفاده از فناوری اطلاعات و شبکه ارتباطات الکترونیکی است. با دو مشخصه اصلی زیر تعریف می شود:
• ارتباطات: فناوری اطلاعاتی در ساده ترین سطح شامل استفاده از کامپیوتر و اتصال به شبکه اینترنت است. داشتن مهارتهای چون پست الکترونیکی و گفتگوی الکترونیکی اولین گام برای سهیم شدن در این نوع آموزش است.
• تعامل گروهی: فناوری ارتباطی به یادگیرندگان امکان می دهد تا با معلم و دیگر شاگردان ارتباط برقرار کنند و در فرایند آموزش مشارکت کنندو نه تنها از معلم، بلکه از دیگر شاگردان نیز بیاموزند.
شبکه جهانی اینترنت
قرن بیست و یکم را دروازه ورود به عصر اطلاعات و جامعه اطلاعات- محور است. مهمترین دستاورد فن آوری اطلاعات در اواخر قرن بیستم و آستانه ی قرن بیست و یکم ایجاد گسترش روز افزون این شبکه باعث شده است تا بسیاری از مرزهای موجود در ارتباطات ما بین افراد و ملل مختلف از بین برود. ظهور تکنولوژی اطلاعات تاثیرات عمیقی بر زندگی انسانها داشته است. شاید مهمترین و عمیق ترین این تاثیرات در زمینه آموزش و یادگیری است.
ویژگی های آموزش الکترونیک
• امکان یادگیری در هر زمینه ای برای هر فرد در هر زمان و هر مکانی و بصورت مادام العمر فراهم شده است.
• نیاز به تاسیس ساختمان های و امکانات فیزیکی نبوده و فراگیران و مدرسین نیاز به ترک منزل و محل کار برای شرکت در کلاس ها ندارند.
• ساعت شروع و خاتمه کلاس ها ثابت نبوده و فراگیران هر زمان که می توانند وارد کلاس ها شده و تا هر زمان که لازم باشد کلاس ها را ادامه دهند.
• محدودیت تعداد پذیرش دانشجو با وجود دانشگاه های الکترونیکی از بین رفته با همه ی این موارد هزینه نگهداری و اداره دانشگاه های الکترونیکی بسیار کمتر از دانشگاه های کلاسیک است.
• یادگیری الکترونیکی بسیاری از (اگر نه تمام) ویژگی های رویکرد جدید در آموزش و یادگیری را دارا می باشد. به لحاظ ضرورا تعامل بین مدرس و فراگیر و فراگیران از جنبه انجام تکالیف مشترک و مشارکت در بحثهای گروهی و ابزار نظر نسبت به مسائل طرح شده، اصولا یادگیری به صورت اجتماعی خواهد بود و هم بر دیگران اثر خواهد گذاشت. هر نوع یادگیری به صورت همیاری افرا ثبت نام شده در یک درس خواهد بود. هدف یادگیری در این کلاسهای الکترونیک ذخیره سازی اطلاعات و حفظ مطالب نیست، بلکه مدیریت اطلاعات نامحدود و تبدیل اطلاعات به دانش از طریق بحثهای مداوم خواهد بود که مشارکت فعال همه ی شرکت کنندگان را می طلبد. یادگیری نه به صورت کمی بلکه بصورت کیفی خواهد بود.
• در این مبحث ما می توانیم سه عامل اساسی: شبکه و به عبارت کلی تر از ارتباطات، لوازم سخت افزار و نرم افزار را برای رسیدن به اهدافمان نام ببریم.
شبکه: در قسمت شبکه به مباحث مختلفی از جمله : نوع ارتباط، modems cable , lines power/phone , wireless امنیت و سلامت ارتباط، کیفیت سرویس، پهنای باند تبادل اطلاعات و ترافیک باید توجه شود.
ابزار سخت افزاری مورد نیاز
متن(کتاب – مقاله – خبر )، صدا( سخنرانی – آهنگ – صدا)، فیلم و عکس ( تصویر – نقاشی)، سایر رسانه ها ( واقعیت الکترونیک – تصویر سه بعدی).
اما مهمترین و کارآمدترین ابزار مورد نیاز:
کتابخانه الکترونیکی
کتابخانه الکترونیکی یک سیستم الکترونیکی است برای:
• مدیریت دانش اطلاعات• ذخیره و بازاریابی اطلاعات• جستجوی هوشمندانه و سریع در محتویات و اطلاعات• استخراج نتایج و آمار مفید
محدودیت ها
نیاز به آموزش های کیفی از طریق محتوا و تامین کننده های انعطاف پذیر رو به گسترش است. دستیابی به این اصول و نیازها امکان پذیر نبود تا اینکه شبکه ی اینترنت گسترش یافت و یادگیری الکترونیکی رایج شد. آموزش الکترونیکی با وجود مزایای فراوان، دارای محدودیت هایی نظیر دسترسی دانشجویان و اساتیدبه رایانه و خدمات جانبی آن ، کم بودن پهنای باند در ارسال چند رسانه های مطالب آموزشی و هزینه اولیه نسبتاً بالای آن می باشد.
مراحل آموزش الکترونیکی
• دانشجو در هر زمان مکان با داشتن یک خط تلفن و یک کامپیوتر به این دانشگاه و مطالب درسی دسترسی خواهد داشت.• مطالب درسی در محیط چند رسانه ای ارائه می شود• گفتگو و مذاکره با استاد به صورت on-line و off-line انجام میگیرد.• برخی کلاس های رفع اشکال حضوری می تواند برگزار شود.• امتحانات به صورت حضوری برگزار می شود.
آموزش الکترونیکی و نیاز جامعه امروز
• تقاضای بسیار زیاد برای آموزش عالی در ایران• کمبود امکانات فیزیکی و مالی جهت پاسخگویی• برنامه ریزی دقیق و وسیع کشورهای خارجی جهت بازار آموزش عالی ایران• عدم وجود امکان مناسب ادامه تحصیل برای بسیاری از شاغلین خصوصاً در مناطق نفت خیز کشور• امکان غیر وابسته شدن به مکان و زمان ارائه یا دریافت آموزش عالی• روش جدید در ارائه آموزش خوب با وسعتی بیش از همیشه• گسترش آموزش عالی با کمترین هزینه ، این روش آموزش بسیار مقرون به صرفه است• برای آموزش تعداد زیادی کارآموز نیاز به پرسنل کمتری است• استفاده از فناوری اطلاعات در امر آموزش موجب تقویت ارتباط بین مراکز آموزشی خواهد گردید• با توجه به جذابیت این نوع آموزش، میل به یادگیری در دانشپذیران تقویت می گردد• مراحل اداری و قانونی مانند ثبت نام و... بسیار سریعتر و راحت تر است.