بازارهای الکترونیکی

بازارها نقشی کلیدی در اقتصاد بازی کرده، تبادل اطلاعات، کالا، خدمات و پرداخت ها را ساده تر می کنند. آنها عملاً ارزش اقتصادی برای خریداران، فروشندگان، واسطه های بازار و به طور کلی برای جامعه در پی دارند.
بازارها (چه الکترونیکی و چه غیر الکترونیکی) دارای سه عملکرد اصلی هستند: (1) تطبیق خریداران و فروشندگان؛ (۲) تسهیل تبادل اطلاعات، کالا، خدمات و پرداخت های همراه با معاملات صورت گرفته در بازار و  (۳) تدارک زیرساخت ها مانند چارچوبی حقوقی و قانونی که به بازار امکان می دهند به صورت کار آمدتری عمل کند.
در سالیان اخیر، استفاده از فناوری اطلاعات و تجارت الکترونیکی در بازارها افزایش چشمگیری داشته است. تجارت الکترونیکی با تسریع یا بهبود عملکردهای ارائه شده در باعث افزایش کارآیی بازارها شده است. علاوه بر این ، تجارت الکترونیکی قادر است هزینه های اجرای این عملکرد را به طریق فوق العاده ای کاهش دهد.
پیدایش بازارهای الکترونیکی (که با نام بازارهای مجازی نیز شناخته می شوند) به خصوص آنهایی که مبتنی بر اینترنت هستند، برخی فرایندهای مورد استفاده در تجارت و زنجیره تولید را تغییر داده است. این تغییرات که توسط فناوری اطلاعات ایجاد می شوند باعث این نتایج خواهد شد:

- غنای بیشتر اطلاعات در محیطهای بازاری
- هزینه های پایین تر جستجوی اطلاعات برای خریداران
- تقلیل عدم توازان اطلاعات بین فروشندگان و خریداران
- کاهش فاصله زمانی بین خرید کالا و تصاحب فیزیکی محصولات خریداری شده در بازارهای الکترونیکی
- تقلیل زمان خرید محصولات دیجیتال و تصاحب آنها در بازارهای الکترونیکی
- از بین رفتن محدودیت های جغرافیایی
تجارت الکترونیکی از فناوری اطلاعات به عنوان اهرمی برای افزایش کارآیی و کاهش هزینه های تراکنش استفاده می کند که منجر به بازارهایی کارآمدتر می شود.

مولفه های بازار مجازی
در بازار مجازی درست مانند بازار فیزیکی فروشندگان و خریداران کالا و خدمات را با پول (یا کالا وخدمات دیگری) معاوضه می کنند، اما در این جا این کار به صورت الکترونیکی صورت می گیرد. در بازار مجازی معاملات به صورت الکترونیکی صورت گرفته و ارسالی کالا و خدمات به شکلی جدید انجام می شود. مؤلفه های اصلی بازار  مجازی عبارتند از: مشتریان الکترونیکی، فروشندگان الکترونیکی، کالا و خدمات (فیزیکی یا دیجیتالی)،زیر ساخت، Back end ،Front end، واسطه ها و سایر شرکای تجاری و خدمات پشتیبانی. در ادامه جزئیاتبیشتری را در مورد هر یک از این مؤلفه ها ارائه خواهیم کرد.
ü    مشتریان الکترونیکی: ده ها میلیون نفر در سراسر دنیا هستند که وب را جستجو کرده و می توانند خریدار کالا و خدمات ارائه شده یا تبلیغ شده در اینترنت باشند. این مشتریان به دنبال چانه زنی برای قیمت پایین تر ،محصولات سفارشی ، اقلام کلکسیونی ، سرگرمی و غیره هستند.مشتریان می توانند اطلاعات مفصلی تری را جستجو کرده، اقلام مختلف را مقایسه کرده و حتی گاهی اوقات با فروشندگان اکره کنند. سازمان ها نیز می توانند مشتریان الکترونیکی بزرگ تری باشند که بیش از هشتاد و پنج صد فعالیت های تجارت الکترونیکی را انجام می دهند. 

-   فروشندگان الکترونیکی: میلیون ها فروشگاه در وب وجود دارند که تبلیغات کرده و انواع مختلفی اقلام را عرضه می کنند. همه روزه اقلام جدیدی از محصولات و خدمات ارائه می شوند. فروشندگان توانند مستقیماً از طریق وب سایت ها یا بازارهای الکترونیکی اقلام خود را به فروش برسانند. 

-   محصولات و خدمات: یکی از تفاوت های اصلی بین بازارهای معمولی و بازارهای مجازی امکان ارائه نصولات و خدمات به صورت دیجیتالی در بازارهای مجازی است. با وجود این که در هر دو نوع بازار ، توان محصولات فیزیکی را عرضه کرد، اما در بازارهای مجازی می توان محصولات دیجیتال را نیز به فروش رساند که کالاهایی هستند که می توان آنها را به صورت دیجیتال و از طریق اینترنت ارسال کرد. علاوه بر دیجیتالی کردن نرم افزار و موسیقی، می توان ده ها محصولی و خدمت دیگر را نیز به ارت دیجیتالی ارائه کرد. منحنی هزینه محصولات دیجیتالی متفاوت از منحنی هزینه محصولات معمولی است. در روند دیجیتالی شدن، بیشتر هزینه ها ثابت بوده و هزینه های متغیر بسیار اندک هستند. بنابراین چون هزینه ها ثابت هستند، هر چه تعداد بیشتر باشد، سود با سرعت بیشتری افزایش می یابد.

-   زیرساخت: زیرساخت بازار شامل شبکه های الکترونیکی، سخت افزار، نرم افزار و محیط حقوقی و سایر ملزومات اساسی بازار می باشد.

-   Front end: مشتریان از طریق Front end با بازار ارتباط متقابلی برقرار می کنند. مؤلفه های Front end عبارتند از: پورتال فروشنده، کاتالوگ های الکترونیکی، سبد خرید، موتور جستجو، موتور حراجی و نحوه پرداخت ها.

-   Back end: تمام فعالیت هایی که مربوط به سفارش گیری، مدیریت موجودی، خرید از تولید کنندگان، محاسبات و امور مالی، پردازش پرداخت ها، بسته بندی و ارسال است در Backend تجارت انجام می گیرد.

-   واسطه های تجاری : در بازاریابی منظور از واسطه عامل ثالثی است که بین فروشنده و خریدار قرار می گیرد. واسطه های مختلفی در وب وجود دارند که خدمات متفاوتی ارائه می دهند. نقش این واسطه های الکترونیکی معمولاً با واسطه های معمولی (مانند کلی فروش ها) فرق دارد. واسطه های Online بازارهای Online را ایجاد و مدیریت می کنند. آنها به تطبیق فروشنده و خریدار کمک کرده، خدمات زیرساختی ارائه کرده و به مشتریان و یا خریداران کمک می کنند تا معاملات خود را انجام دهند. ضمناً آنها از معاملات گستردهای پشتیبانی می کنند. بیشتر این واسطه های Online به صورت سیستم های کامپیوتری فعالیت می کنند.

-   سایر شرکای تجاری: علاوه بر واسطه ها، انواع مختلف شرکا مانند شرکت های حمل و نقل از اینترنت برای همکاری با سایرین استفاده می کنند. این نوع شرکا معمولا در زنجیره تامین بیشتر دیده می شوند.

-   خدمات پشتیبانی: خدمات پشتیبانی متفاوتی عرضه میشوند که از خدمات تعیین مجوز (برای تضمین امنیت) تا تأمین کننده محتوا را دربرمیگیرند. مؤلفه های اصلی و ارتباط متقابل آنها را خواهید دید.

انواع بازارهای الکترونیکی: از طراحی فروشگاه اینترنتی تا پورتال ها
بازار الکترونیکی بازاری Online است که در آن خریداران و فروشندگان الکترونیکی کالا و خدمات را مبادله می کنند.
چندین نوع بازار الکترونیکی وجود دارد. بازارهای الکترونیکی از نوع B2C عمدتا به صورت فروشگاه ومراکز خرید اینترنتی هستند. بازارهای الکترونیکی از نوع B2B عبارتند از: محل فروش، محل خرید یا محل معاوضه کالا و خدمات.

فروشگاه های الکترونیکی
منظور از فروشگاه الکترونیکی، وب سایت یک شرکت است که در آن محصولات و خدمات فروخته می شود. فروشگاه می تواند متعلق به کارخانه سازنده باشد (مانند geappliances.com و dell.com) یا مربوط به خرده فروشی باشد (مانند Walmart.com) یا مربوط به فردی باشد که می خواهد لوازم خانگی خود را به فروش برساند.
هر فروشگاه دارای چندین مکانیزم است که برای به فروش رساندن اقلام مختلف ضروری می باشند. رایجترین مکانیزم ها عبارتند از: کاتالوگ الکترونیکی، موتور جستجویی که به مشتریان کمک می کند محصولات را در کاتالوگ بیابند، سبد خرید الکترونیکی برای نگهداری اقلام تا تصمیم گیری نهایی، قابلیت های حراجی الکترونیکی، سیستم پرداخت که اقدامات مربوط به پرداخت از طریق آن صورت می گیرد، بخش مربوط به حمل و نقل که ترتیب نقل و انتقال اقلام خریداری شده در آن مشخص می شود، خدمات مرتبط با مشتریان از جمله ارائه اطلاعات مربوط به محصولات و ضمانت نامه آن ها.

مراکز خرید الکترونیکی
مشتریان علاوه بر خرید از فروشگاه ها، می توانند از مراکز خرید الکترونیکی نیز خرید کنند. این مراکز خرید که شبیه به مراکز خرید دنیای واقعی هستند، محل خریدی Online هستند که فروشگاه های زیادی در آنها وجود دارد. برای مثال Hawaii.com یک مرکز خرید الکترونیکی است که محصولات و فروشگاه های مربوط به هاوایی در آن ارائه می شود. این مرکز خرید شامل یک دایرکتوری از گروه های مختلف محصولات و فروشگاه های مربوط به هر یک از این گروه ها است. زمانی که مشتری گروه کالای مورد علاقه خود را مشخصی می کند، به فروشگاه مربوطه انتقال می یابد. این نوع مراکز خرید دارای خدمات اشتراکی بوده و فقط یک فهرست راهنما را ارائه می کنند. سایر مراکز خرید خدمات اشتراکی را نیز ارائه می دهند (مانند choicemall.com). برخی از این مراکز خرید در حقیقت شبیه به خرده فروشی های بزرگ در دنیای واقعی هستند و برخی از این مراکز خرید در حقیقت شبیه به خرده فروشی های بزرگ دنیا واقعی هستند و برخی دیگر شبیه به خرده فروشی های مجازی هستند (مانند (buy.com

انواع فروشگاه ها و مراکز خرید
 چندین نوع طراحی فروشگاه اینترنتی و مراکز خرید وجود دارند:
-   فروشگاه ها / مراکز خرید عمومی: بازارهای بزرگی هستند که انواع محصولات را به فروش می رسانند. به عنوان مثال می توان به spree.com choicemall.com amazon.com  پورتالی های عمومی بزرگ (مانند aol.com ،yahoo.com و lycos.com) اشاره کرد. تمام فروشگاه های بزرگ و فروشگاه هایی که تخفیف می دهند در این گروه قرار می گیرند.
-   فروشگاه ها / مراکز خرید ویژه: اینها فقط یک یا چند نوع محصول، مثلاً کتاب، گل، نوشیدنی یا اسباب بازی را به فروش میرسانند. Amazon.com کار خود را به عنوان فروشنده تخصصی کتاب آغاز کرد اما امروزه فروشگاهی کاملا عام است. 1800flowers.com گل ها و هدایای مربوطه را به فروش می رساند. Fashionmall.com/beautyjungle متخصصی در فروشی محصولات آرایشی است. Cattoys.com اسباب بازی های به شکل گربه را به فروش می رساند.
-   فروشگاه های منطقه ای در مقایسه با فروشگاه های جهانی: برخی فروشگاه ها مانند خواربار فروشی های الکترونیکی یا فروشندگان مبلمان سنگین فقط به مشتریانی خدمات ارائه میدهند که در نزدیکی آنها سکونت دارند. برای مثال parknshop.com فقط به مردم هنگ کنگ خدمات ارائه میدهد. این فروشگاه خواربار خود را به نیویورک ارسال نمی کند. البته برخی فروشگاه های محلی محصولات خود را به مشتریانی در کشورهای دیگر نیز میفروشند مشروط بر این که مشتری هزینه های حمل و نقل، بیمه و سایر هزینه ها را بپردازد (مانند hothothot.com )
-   سازمان های کاملاً Online در مقابل فروشگاه های Click and mortar: فروشگاه ها می توانند سازمان های کاملا Online (یا مجازی یا Pure-play) باشند، مانند Blue Nile،Cattoys.com، Buy.comیا Amazon.com این وب سایت ها فروشگاهی فیزیکی در دنیا واقعی ندارند. دسته دوم فروشگاههای فیزیکی  (Click and mortar) هستند که به صورت Online نیز فروش دارند (مانند فروشگاه Wal-Mart با وب سایت Walmart.com، فروشگاه -1800-Flowers  با وب سایت 1800flowers.com و فروشگاه Woolworthsگروه از فروشگاه ها، فروشگاه های o' (woolworths.com.auمی شوند.

انواع بازار الکترونیکی
در گفتگوهای روزمره، تمایز بین مرکز خرید و بازار همیشه هم مقدور نیست. در دنیای فیزیکی، مراکز خرید معمولاً  مجموعه ای  چندین فروشگاه است که در آن هر فروشگاه از دیگری مجزا شده و قیمت ها معمولاثابت است. در عوض بازارها که برخی از آنها در محیط باز هستند معمولاً مکان هایی هستند که فروشندگان بسیاری در انها با هم رقابت می کنند و خریداران به دنبال چانه زنی و پایین اوردن قیمت ها هستند.
در وب، اصطلاح بازار معنایی متفاوت و مجزا دارد. اگر فرد فرد مشتریان بخواهند برای پایین آوردن قیمت مذاکره کنند، می توانند این کار را در برخی فروشگاه ها یا مراکز خرید انجام دهند. اما اصطلاح بازار الکترونیکی معمولا معنای B2B را دربردارد نه B2C. بازارهای الکترونیکی می تواند به دو صورت خصوصی و عمومی باشد.

بازار الکترونیکی خصوصی
 بازارهای الکترونیکی خصوصی بازارهایی هستند که متعلق به یک شرکت می باشند، بازارهای خصوصی مرتبط با فروشنده یا مرتبط با خریدار هستند. منظور از بازار الکترونیکی فروشنده شرکتی مانند Cisco است که محصولات استاندارد یا سفارشی را به شرکت های واجد شرایط می فروشد. این نوع فروش با نام یک-به-چند نیز شناخته می شود. این وضعیت شبیه به فروشگاه B2C است. در بازار الکترونیکی مرتبط با خریدار، شرکت از تولید کنندگان خرید می کند. این نوع خرید با نام چند -به-یک نیز شناخته می شود. برای مثال هتل Rafiles اقلام مورد نیاز خود را از فروشندگان معتبری خریداری می کند که به بازار آن وارد میشوند. بازارهای خصوصی معمولاً فقط برای اعضای انتخاب شده باز هستند و عموم افراد نمی توانند وارد آن شوند.

بازارهای الکترونیکی عمومی
 بازارهای الکترونیکی عمومی همان بازارهای B2B هستند. این بازارها معمولا متعلق به طرف ثالث (نه فروشنده و نه خریدار) یا گروهی از شرکت های خریدار و فروشنده (ائتلافی) هستند و معمولاً به تعداد زیادی از فروشندگان و خریداران کمک می کنند. ضمناً این بازارها با نام سهامی (مانند بازار سهام) نیز شناخته می شوند. این بازارها برای عموم افراد باز هستند و توسط دولت یا مالکین بازار اداره می شوند.
در قسمت بعد به معرفی انواع پورتال خواهیم پرداخت ...

مقالات مرتبط به طراحی فروشگاه اینترنتی:

مراکز خرید اینترنتی (Cybermall)
تعریف محصولات و خدمات
اهمیت طراحی فروشگاه اینترنتی
مزایای خرید اینترنتی
نکات راه اندازی یک فروشگاه اینترنتی
طراحی فروشگاه اینترنتی